Weruška

1939 m. zallawas 14 d.  gimma Weruškaprūsiska aktōrini, kunsteniki, fotōgrāfini, foto-mōdelini.

Weruška (miks. Veruschka, Vera von Lehndorff) gimma en Steinōrtu (prei Stabban kāiman) – prei Bartas-Sūdawas-Galindas arāikan, en pussisalai, ebzūrgintai pra delli azzarans: Dubbiskas azzaran, Labappis azzaran, Kirsāitas azzaran, Kisāinas azzaran, Dargāinas azzaran be Maūras azzaran (iz Sūdawas krāntan stwen dīgi preitēnka Swentāitjas azzaran).

Šteinōrtas/Stabban dwars kwei buwinna Lēndorfai en Sūdawai, en kawīdsmu gimma Wuruška

Tētet, en malnīkistai (ērgi 5 mettans) wiskwēi zūrgi Weruškan bēi prūsiskai emnes. Be “Stein” anga “stabs, stabāi” (kāigi ast bilītan šin deīkan) per tennan bēi be ast swarewīngjan simbōlan, be subba Weruška tēt gērba ezze stabbans: “Māise tāws immuns men prei azzaran – dirītwei en swāikstas etswāikstisenjans na stabbans. Be ezze stessei kērdai STABĀI engūbi en māise gīwatan. Stabāi bēi wiskwēi sēn men – en Parīzei, en Naujōrku. Staddan as buwinnusi en krūgamans pastippan mettan, nikwēi ni auīmusi si, adder tēr glaubāwusi stabbans…”.

Steinōrtas/Stabban dwars

Seimī anga gintus Lehndorff gaūwa dwarran en Steinōrtu en 15 anga 16 mettasimtu. Tenēi praskīja en Sūdawas Stabbans iz Semban. En 13 mts. tenēisan pirzdaunīkai bēi prūsiskai wītingjai anga auktimmiskan. Tenēi buwinna en Lāidjan kāimu (prei Wārginas kāiman) be zūrgi dīn (Lankāinis, Wargelītjai, Preīlis, Grēibawa, Kantāinis-Rugītjai). Kāigi peisāi Ōskars Šlichts, aīns iz tenēisan prūsiskans emnins bēi Gāudiks, be kits Segellis, Segelliks. Be mazzi būtwei, emmens Lehndorff ast iz Lāidjan kāimas emnin, zentli, iz prūsiskan wīrdan “lāidis”. Be staddan tenēisan seīmjas emmens būlai Laidjāi, adder arwjai emnes ast Gaudikāi be Segelikāi.

Lāidjan kāims be kitāi kāimai kawīdans turēi Lēndorfai, Semba

Preīljas dwars, en kawīdsmu Lēndorfai buwinna en Sembai

Tēt dīgi ast paminītan, kāi tenēisan kits wippis iz Kulmas tāutan astits Stangas. Be dabber mēri di, kāi Lāidjan slaidāi ast en 13 mts. Pamarrei.

Lēndorfas seīmjas ērbi

En 1950-ammans tenā studīwusi kunstan en Ambūku, panzdau aujāja en Flōrencijan kwei pirman rēizan izbandāwusi sin kāigi foto-mōdelini. Tenā pastāi spārts waistā en 1966 m. kaddan auīmusi si en M. Antoniōnis kintuppas Blow up “Foto-māisesinsna” epizōdei:

M. Antoniōnis kintuppas Blow up “Foto-māisesinsna” epizōdi sen Weruškan, 1966 m.

Kāigi fōto-mōdelini tenā pagaūwusi wizuāliskas kunstas žanran body art “glaubāsna na kērmenin”. Tenā dēlawusi sen “Vogue” žūrnalan ezze 1963 mettu. Tenesses ukaswarewīngjaisi fōto-sessija bēi en Arizōnis pāustrei en 1968 m. Panzdau tenā dēlawusi sen Salwadōran Dalī.

Weruška sen Salwadōran Dalī

Weruška augūbi iz mōdis swētan en 1975 m. tenessei rēkusjai sen žūrnalas “Vogue” editōrinjan Grace Mirabella. Ezze stan wēlais Weruška gērbusi: “Tenā kwaitēi, kāi as būlai buržuā, adder as ni kwaitīwusi būtwei stawīda”.

En 2010 m. tenā enpeisāwusi swāise tārin per delli ANBB grēmans (sta ast perōniskan prōjektan stēisan Blixa Bargeld be Alva Noto). Weruška auīmusi si en 12 kintuppamans. Tenesses aūgan ast 190 cm.

Dokumēntisks kintups ezze Weruškan (2005 m.)